Meer informatie over Japans Houtbewerken en Japanse Houtverbindingen

scan boekje A&G 2003
scan boekje A&G 2003

Kijk eens op de website van JAANUS Japanese Architecture and Art Net Users System.

Isuka tsugi (schuine half hout verbinding)
Een eenvoudige verbinding. In de kern een diagonaal afgetekende half hout verbinding. Door middel van 4  zaag sneden te maken.

Sumi Isuka tsugi (vogelbek verbinding)
Een nauwkeurige uit te voeren verbinding. De verbinding kan worden gemaakt op de eindstukken van hout en worden gebruikt bij staande en verlengingsverbindingen. Er zijn 4 zaagbewegingen tot aan de helft van de balk nodig. Die moeten heel precies gezaagd worden. En precies in het midden (de kern) van het hout uitkomen anders sluit hij niet mooi. Ook hier merkt men de netheid van de zaagsnede waardoor het na-beitelen ( ofwel het ‘schonen’) van de verbinding niet nodig is.

Drie scans uit boek “Japanese Joinery van Dorian Bracht

Kanawa tsugi
Een mooie verbinding van twee gelijkvormige einddeten die in elkaar kunnen schuiven. De verbindingspen is schuin waardoor de verbinding uit elkaar wordt gedrukt en daarom “vaster” komt te zitten. 

Lange historie hout

Van oudsher werd in Japan veel hout gebruikt bij het bouwen van tempels en huizen en natuurlijk ook voor meubels. Er was ook geen alternatief. Japan heeft een vulkanische bodem en dat levert geen klei om stenen van te bakken.

Bij huizenbouw had hout het voordeel dat het goed bestand was tegen aardbevingen en wervelstormen (want hout is rekbaarder dan staal of beton), die redelijk vaak voorkomen in Japan. Hout reageert ook goed op variatie in luchtvochtigheid gedurende de seizoenen. Bovendien is het hout van de bomen in Japan om een of andere reden goed bestand tegen insecten, schimmels en ander ongerief.

In Japan heeft men een bijzonder respect voor bomen. Het begrip “kodama” houdt in “de geest van de boom ” Er werd ook niet zomaar raak gekapt en al heel vroeg (vanaf 600 na Chr.) werd er gedaan aan herbebossing.

Bij de bouw werd met deze natuurlijke omstandigheden ook rekening gehouden wat betreft de wijze van verbinden van de verschillende onderdelen. Ook waren type verbindingen die bij sommige families wel of niet mochten. “Timmermans” overdracht speelde ook mee. Gevolg is een groot aantal zeer ingenieuze houtverbindingen met voor ons vreemde vormen, waarbij je al gauw denkt dat het voor het ‘leuke’ of gewoon een kwestie moeilijk willen doen is, maar het tegendeel is waar. Elke vorm heeft een functie en niets is zomaar.

Japanse traditie van het ambacht

Het Japanse woord voor ambachtsman is ‘shokunin’. Toch is het geen sluitende vertaling omdat het bij de shokunin niet alleen gaat om technische vaardígheid maar ook om houding en sociaal bewustzijn. Hij heeft ook een maatschappelijke plicht om goed werk te leveren voor de gemeenschap, een spirituele plicht en ook een materiële.